พระรามราชนิเวศน์ หรือ "พระราชวังบ้านปืน" ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านหม้อ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชประสงค์ให้สร้างด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ เพื่อเป็นพระราชนิเวศน์สำหรับประทับแรมในฤดูฝน ทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดซื้อที่จากราษฎร และให้จอมพลเรือสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต กับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเป็นแม่กองจัดการก่อสร้าง แบบสถาปัตยกรรมยุโรป ออกแบบโดยมิสเตอร์คาล เดอริง ชาวเยอรมัน เริ่มก่อสร้างในปี พ.ศ. 2452 แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2459
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามว่า พระที่นั่งศรเพ็ชรปราสาท และทรงเปลี่ยนเป็นพระรามราชนิเวศน์ ปี พ.ศ. 2461 ใช้เป็นที่รับรองแขกเมือง ในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ใช้เป็นที่ตั้งของโรงเรียนผู้กำกับลูกเสือ โรงเรียนฝึกหัดครูเกษตรกรรม โรงเรียนประชาบาลประจำตำบล
พระตำหนักองค์นี้ได้แบบแผนมาจากตำหนักในพระราชวังของพระเจ้าไกเซอร์แห่งเยอรมัน ตัวพระตำหนักเป็นสถาปัตยกรรมแบบ จุงเกนสติล (Jugendstil) เน้นความทันสมัย โดดเด่นที่ความสูงของหน้าต่างและเพดานทำให้พระตำหนักดูโอ่อ่า สง่างาม
เริ่มจากสักการะพระบรมราชานุสาวรีย์พระปิยมหาราช ที่ด้านหน้า แล้วเดินชมรอบๆ ตัวอาคารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าโอบล้อมสวนหย่อมและสระน้ำพุไว้ตรงกลาง ส่วนที่ประทับเป็นตึกสองชั้นหลังคาทรงโดม เมื่อเดินเข้าไปภายใน จะมีไกด์นักศึกษาพาชม แต่ละห้องซึ่งงดงามแตกต่างกันแต่ก็สอดคล้องกลมกลืน ทั้งห้องรอเฝ้าห้องท้องพระโรง ห้องเสวย ห้องทรงพระอักษร ห้องสรง ห้องพระบรรทม ฯลฯ ทุกห้องล้วนให้ความบันดาลใจเชิงศิลปะสถาปัตยกรรม จุดเด่นที่ไม่ควรพลาดชมคือ ห้องโถงกลมซึ่งมีบันไดเวียนคู่วนเข้าหากันเป็นรูปดอกจิก ราวบันไดประดับด้วยตุ๊กตาเคลือบรูปเด็กหญิง-ชายงดงามน่ารัก เมื่อขึ้นบันไดไปสู่ชั้นสองแล้ว มองลงมาจากระเบียงโถงกลมชั้นบนจะเห็นพื้นกระเบื้องชั้นล่างซึ่งจัดเรียงเป็นวงกลมดูนูนลอยขึ้นมาราวกับภาพสามมิติ
เกร็ดความรู้เพิ่มเติม : สถาปัตยกรรมแบบ จุงเกนสติล Jugendstil หรือ ที่รู้จักกันดีในชื่อ อาร์ทนูโว (Art Nouveau) คือ สถาปัตยกรรมที่ได้รับความนิยมสูงสุดในช่วง ค.ศ. 1890 - 1905 มีจุดเด่นคือใช้รูปแบบธรรมชาติ โดยเฉพาะดอกไม้ ใบไม้ เถาวัลย์ มาทำเป็นลวดลายเส้นโค้งที่อ่อนช้อยประดับทั้งภายในภายนอกอาคาร ในพจนานุกรมศิลปะ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน ได้กำหนดเป็นศัพท์ภาษาไทยไว้ว่า "นวศิลป"
บริเวณที่จอดรถจะมีซุ้มขายตั๋วเข้าชม ให้เราแวะซื้อตั๋วก่อนนะครับ
ผู้ใหญ่ 20 บาท
เด็ก 10 บาท
นักเรียนนักศึกษาในเครื่องแบบ 5 บาท
ชาวต่างชาติ 50 บาท
วันจันทร์ - ศุกร์ ตั้งแต่เวลา 08.00 - 16.00 น.
วันเสาร์ - อาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 08.30 - 16.30 น.
วันหยุดราชการ ตั้งแต่เวลา 08.30 - 16.30 น.
สำหรับผู้ที่ต้องการจะเข้าชมเป็นหมู่คณะ และต้องการวิทยากรบรรยาย สามารถทำหนังสือถึงผู้บังคับการทหารบกจังหวัดเพชรบุรี ค่ายรามราชนิเวศน์ อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี 76000 โทร. (032) 428-506-10 ต่อ 259
" ข้อมูลที่ควรทราบ ตั้งแต่เดือนเมษายน พ.ศ. 2554 มีกฏห้ามถ่ายภาพภายในพระรามราชนิเวศน์โดยเด็ดขาด "
